Rằm tháng Giêng (còn gọi là Tết Nguyên tiêu) diễn ra vào 15/1 âm lịch hàng năm. Đây là dịp lễ được nhiều người Việt chú trọng.
Dịp rằm tháng Giêng, nhiều gia đình thường chuẩn bị cúng mâm cơm chay. Ảnh: Healandceleb.
Tết Nguyên tiêu diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng hàng năm, hay còn gọi là Tết Thượng nguyên (ngày trăng tròn đầu tiên của một năm mới). Đây là một trong những ngày lễ quan trọng bậc nhất của năm thuộc “Tam nguyên” (3 ngày rằm lớn, tháng Giêng, tháng bảy và tháng mười).
Người Việt quan niệm “cúng quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng”, vì thế mâm cơm cúng trong ngày này thường được chuẩn bị thịnh soạn.
Bên cạnh những món mặn như chả giò, bánh chưng, dưa muối (củ kiệu), thịt gà, xôi hay thịt heo…, mâm cỗ chay trong dịp Tết Nguyên tiêu từ lâu cũng là một nét văn hóa ý nghĩa và quen thuộc với người Việt.
Nếu muốn tiết kiệm thời gian chế biến nhưng vẫn có mâm cơm cúng ngày rằm tươm tất và đủ đầy, bạn nên tham khảo những món ăn dễ làm dưới đây.
Xôi gấc
Hạt xôi tròn, dẻo, vừa khô vừa mướt, óng ánh màu gấc đỏ. Đĩa xôi càng hấp dẫn khi được tạo hình bắt mắt.
Ảnh: Lorca.
Bạn vo sạch gạo nếp, ngâm ngập mặt nước khoảng 6 tiếng, rồi để ráo nước. Tiếp theo cho gạo nếp, thịt gấc và chút muối trộn cho đều. Sau đó cho gạo vào xửng hấp khoảng 25 đến 30 phút, khi thấy xôi mềm bạn xới xôi lên cho xốp rồi cho chút dầu ăn vào hấp thêm 10 phút nữa.
Khi thấy xôi gấc đã chín mềm bạn nhấc xửng ra khỏi bếp, đợi cho xôi bốc hơi bớt đi, lúc đó mới rắc đường và trộn đều. Sau đó cho xôi ra đĩa hoặc đóng khuôn cho đẹp mắt là hoàn thành.
Chè trôi nước
Những viên trôi nước tròn đầy, bóng bẩy mang ý nghĩa cầu mong sự trôi chảy, tròn trịa trong làm ăn; ấm no, hạnh phúc trong cuộc sống gia đình.
Mâm cỗ không thể thiếu bánh trôi (chè trôi nước) với ý nghĩa ăn bánh trôi vào ngày Tết Nguyên tiêu để mọi việc quanh năm đều diễn ra trôi chảy.
Ảnh: Trần Tuyết Hoa.
Bột nếp, đậu xanh bóc vỏ, nước cốt dừa, mè, đường phèn là những nguyên liệu chính. Ngoài ra, để món chè có sắc màu bắt mắt bạn có thể chuẩn bị lá dứa, hoa đậu biếc hay bí đỏ… Để thực hiện, bạn cần trải qua các bước gồm làm bột, nhân bánh, vo chè, nấu chè, làm nước cốt.
Món chè hấp dẫn nhờ các nguyên liệu tự nhiên, ngọt ngào, thoảng hương thơm của gừng, béo ngậy từ nước cốt dừa.
Cải ngọt và đậu hũ chiên
Nguyên liệu gồm đậu hũ, cải thìa, tỏi tây (hành ba rô), ớt quả, rượu gạo, xì dầu, nước, đường nâu, tinh bột, dầu mè, muối.
Ảnh: Hanna Reder/Kitchen Stories.
Bạn chỉ cần bóc vỏ và thái nhỏ hành ba rô và tỏi, cắt ớt sừng thành khoanh mỏng, cắt cải ngọt thành từng miếng theo chiều dọc. Tiếp đến, trộn rượu gạo, nước tương, nước và đường nâu trong bát nhỏ làm nước sốt.
Đậu hũ cần được vỗ nhẹ cho ráo nước, sau đó thái miếng vừa ăn. Cho bột bắp và muối vào tô rồi trộn đều. Đun nóng dầu mè trong chảo ở mức lửa vừa.
Thêm đậu phụ và sa tế vào chảo, đảo đều khoảng 3-5 phút. Lấy đậu phụ ra khỏi chảo và để ráo trên giấy thấm dầu.
Cho cải ngọt, hành ba rô, ớt vào cùng chảo và xào 2-3 phút cho chín. Cuối cùng, thêm nước sốt và chuyển đậu hũ đã chiên trở lại chảo, rồi đảo đều.
Cuốn rau củ chấm sốt bí đỏ
Những món gỏi cuốn rau củ tưởng chừng như cầu kỳ về mặt nguyên liệu, nhưng chúng sẽ không tốn quá nhiều thời gian chế biến.
Ảnh: Dương Yến Nhi.
Bạn cần chuẩn bị bắp cải tím, bí đỏ, đậu que, cà rốt, đậu phộng rang, nước cốt dừa, hạnh nhân, bánh tráng.
Để làm sốt chấm bí đỏ, bạn xay hỗn hợp đậu phộng rang, nước cốt dừa, bí đỏ, muối. Sau đó, bạn đập nhuyễn hạnh nhân, rắc lên phần sốt đã xay nhuyễn là hoàn thành.
Cơm chiên hạt macca
Cơm chiên hạt macca thơm xốp với vị ngọt thanh dễ chịu của rau củ, vị béo bùi của hạt macca sẽ làm mâm cơm ngày rằm trở nên hấp dẫn hơn. Nguyên liệu của món ăn này khá đơn giản, gồm cơm, cà rốt, dưa chuột… và hạt macca.
Ảnh: Sơn Trà.
Để chế biến, cho bột nghệ vào chảo sau đó cho cơm vào. Chiên cơm ở lửa lớn, đảo liên tục để hạt cơm thấm đều màu vàng của nghệ. Sau đó cho cà rốt, dưa chuột, nấm hương… đã xào vào chảo. Cuối cùng cho cơm ra đĩa, rắc hạt macca lên.
Canh rau củ
Món canh chay đơn giản song lại rất bổ dưỡng vì được chế biến từ nhiều loại rau củ quả.
Bạn có thể kết hợp nhiều thành phần để có món canh chay từ rau củ. Với công thức sau, nguyên liệu cần có gồm quả dừa có cùi và nước, bắp ngô, củ sen, củ năng, súp lơ xanh, cà rốt, hành, rau mùi tàu, gia vị.
Ảnh: Huyền Chi.
Bạn gọt vỏ các loại củ và làm sạch rau rồi đem rửa. Củ sen sau khi gọt vỏ, thái thành từng lát mỏng. Vì củ sen có nhiều nhựa, bạn nên ngâm củ sen trong nước muối loãng hoặc nước vo gạo để làm sạch và giòn củ sen hơn.
Sau khi rửa sạch tất cả, bạn cắt từng nguyên liệu thành miếng sao cho vừa ăn. Hành lá và rau mùi tàu thái nhỏ.
Để có bát canh sen thơm ngon, công đoạn quan trọng nhất là chế biến nước dừa để nấu canh. Tiếp theo, bạn cho ngô, củ sen và một bát nước vào nồi ninh nhỏ lửa để hai nguyên liệu này mềm hơn. Để canh có vị đậm đà không thể thiếu bột canh, bột nêm.
Đun khoảng 15 phút, bạn cho tiếp cà rốt và củ năng đã thái vào nồi ninh khoảng 10 phút nữa. Lúc này, cho kèm phần nước dừa đã chắt vào nồi. Đợi các nguyên liệu chín và dậy hương thơm, cho nốt súp lơ xanh rồi đảo nhẹ đến khi chín. Cuối cùng, bày biện bát canh ra tô và cho hành cùng rau mùi tàu lên trên để trang trí.
